Naturalne zamienniki cukru. Czym najzdrowiej słodzić?

Cukier jest jedną z najpopularniejszych substancji słodzących. Jednak jego spożycie może prowadzić do problemów zdrowotnych. Czym wiec słodzić, jak nie cukrem?

‍

Czym jest cukier?

Cukier spożywczy, nazywany również stołowym, to nic innego, jak sacharoza, czyli jeden z węglowodanów. Jednak wstępuje kilka rodzajów cukrów, dwucukrów i wielocukrów. To glukoza, fruktoza, maltoza, sacharoza, celuloza oraz skrobia. Wszystkie z nich to naturalnie występujące w przyrodzie składniki pokarmowe. Cukry zajedziemy w warzywach, owocach, zbożach oraz mące, a także w mleku i miodzie.

Skąd się bierze cukier?

Cukier jest pozyskiwany z takich źródeł, jak np. trzcina cukrowa, buraki cukrowe, kukurydza czy korzenie stewii. Aby finalnie pojawił się na naszym stole, taki surowiec należy najpierw… uprawiać. Gdy rośliny będą już odpowiednio dojrzałe, zostają pokrojone i przetransportowane do specjalnych zakładów.

Z tak pozyskanych roślin wytwarzany jest sok cukrowy. Najpierw surowce rozdrabnia się i wyciska, a następnie powstały sok przechodzi proces oczyszczania, dzięki filtracji i podgrzewaniu. Następnie sok jest poddawany procesowi krystalizacji, w wyniku którego uzyskuje się właśnie cukier. Na końcu cukier jest pakowany i przygotowywany do sprzedaży, skąd ląduje na naszych stołach.

Oczywiście istnieją inne metody pozyskiwania cukru, jak chociażby jego produkcja z palmy cukrowej. W tym przypadku sok jest pobierany z liści palmy cukrowej i poddawany procesowi krystalizacji, podobnie jak w przypadku soku z trzciny cukrowej lub buraków cukrowych.

Czy cukier jest potrzebny?

Jeśli chcecie całkowicie zrezygnować z cukrów w diecie, jest to niemożliwe. Cukry są niezbędnymi węglowodanami, ale nie posiadają właściwości stricte prozdrowotnych. Jednak to dzięki nim nasze mięśnie, mózgi i układy nerwowe otrzymują energię. Dodatkowo cukier pomaga metabolizować tłuszcze, a do tego chroni nasze organizmy przed spalaniem białek jako źródła energii.

Zdrowe zamienniki cukru

Istnieje wiele zamienników cukru, które używać możemy na co dzień. W wielu produktach cukru mamy pod dostatkiem, dlatego warto zrezygnować z dosładzania nim potraw i postawić na zdrowe zamienniki cukru białego. Oto kilka z nich:

1. Stewia

Stewia to roślina z rodziny astrowatych, która rośnie w Ameryce Południowej i Środkowej. Liście stewii zawierają wysokie stężenie substancji słodzących zwanych glikozydami stewiolowymi, które są nawet 200 razy słodsze niż cukier! Dlatego stewia jest często używana jako naturalny słodzik, szczególnie w przypadku osób chcących ograniczyć ilość cukru w diecie lub u osób z cukrzycą. Stewia może być dostępna w postaci proszku lub kropli do napojów i potraw. Wystarczy jej niewielka ilość, aby osiągnąć pożądany efekt słodzenia.

2. Ksylitol

Ksylitol to rodzaj cukru, który występuje naturalnie w niektórych owocach i roślinach, takich jak maliny, jagody, czereśnie i korzenie ksylitu. Jest on też produkowany syntetycznie z kory drzew liściastych. Ksylitol jest słodki, ale ma mniej kalorii niż cukier i ma niższy indeks glikemiczny, co oznacza, że nie podnosi tak szybko poziomu cukru we krwi. Dlatego ksylitol jest często używany jako zamiennik cukru w produktach dietetycznych. Ksylitol dostępny jest zazwyczaj w postaci granulatu lub proszku. Należy jednak pamiętać, że nadmierne spożycie ksylitolu może prowadzić do biegunek i wzdęć!

3. Erytrytol

Erytrytol jest rodzajem cukru, który znajdziemy w niektórych owocach, takich jak winogrona, melony, gruszki i brzoskwinie, a w przemyśle spożywczym w lodach czy musztardach. Jest też produkowany syntetycznie z kukurydzy i ryżu. Erytrytol ma mniej kalorii niż cukier i ma niższy indeks glikemiczny, który wynosi 0. Ten słodzik może być dostępny w postaci granulatu lub proszku. Tak jak w przypadku ksylitolu, nie należy przesadzać z jego ilością.

4. Sorbitol

Sorbitol to naturalny słodzik, który pozyskuje się z niektórych owoców, jak np. gruszki, brzoskwinie i truskawki. Tak jak inne słodziki, również jest słodszy i mniej kaloryczny od zwykłego cukru stołowego. Dodatkowo jest lepszy dla naszych zębów, ponieważ nie sprzyja rozwojowi bakterii w jamie ustnej.

5. Aspartam

Aspartam jest to syntetyczny słodzik, który jest słodszy niż cukier i ma mniej kalorii. Aspartam jest często stosowany w produktach light. Aspartam jest również rozpuszczalny w wodzie i może być stosowany do słodzenia napojów i potraw bez zmiany ich konsystencji. Niektóre badania sugerują, że aspartam może mieć szkodliwe skutki dla zdrowia, ale Organizacja Żywności i Leków (FDA) uważa, że słodzik ten jest bezpieczny do użytku w niewielkich ilościach.

Czym słodzić zamiast słodzików i cukru?

Jeśli chcemy zrezygnować z tradycyjnego cukru stołowego, ale słodziki nas nie przekonują, możemy postawić na inny zamiennik cukru w diecie. Mowa o słodkich substancjach, które zawierają różne rodzaje cukru. To na przykład syrop klonowy, który jest uzyskiwany z sok uklonowego. Może być używany do słodzenia potraw i napojów w taki sam sposób jak cukier.

Innym zamiennikiem może być laktoza, czyli cukier mleczny, który ma niższy indeks glikemiczny niż cukier, ale nie jest polecany osobom, które są uczulone na laktozę lub mają związane z nią problemy trawienne.

Popularnym i wydajnym, dobrym zamiennikiem cukru jest miód. Niestety jest bardziej kaloryczny niż cukier. Jednak ma mnóstwo właściwości prozdrowotnych!

Nie zapominajmy o owocach i znajdującej się w nich fruktozie — jest to cukier owocowy, który jest słodszy od cukru i ma mniej kalorii. Fruktoza jest również lepsza dla zębów niż cukier, ponieważ nie sprzyja rozwojowi bakterii w jamie ustnej.

‍

Dlaczego warto zrezygnować z cukru?

Nadmierne spożycie cukru może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych. W diecie cukier dostarczamy wraz z innymi składnikami odżywczymi, dlatego dosładzanie potraw cukrem nie jest najlepszym pomysłem. Jeśli tylko możemy, ograniczmy używanie cukru, ponieważ jego nadmierne spożycie prowadzi do chorób i nieprawidłowości w funkcjonowaniu naszych organizmów.

Nadużywanie cukru to prosta droga do nadwagi, a nawet otyłości. Cukier jest w końcu wysokokaloryczny. Dodatkowo nadmiar cukru prowadzi do wysokiego poziomu cholesterolu i trójglicerydów, co znacznie zwiększa ryzyko chorób serca. Nadmierne spożycie cukru może przyczynić się do rozwoju cukrzycy typu 2. Cukier jest także nieprzyjacielem zębów. Prowadzi do rozwoju próchnicy, ponieważ bakterie znajdujące się w jamie ustnej wykorzystują go do produkcji kwasów, które niszczą szkliwo zębów. Ponadprogramowe spożycie cukru często prowadzi do zaburzeń w odżywianiu, takich jak anoreksja czy bulimia.

Ograniczenie spożycia cukru jest ważne dla zachowania zdrowia i dobrego samopoczucia. Zastąpienie cukru zdrowymi, naturalnymi słodzikami, takimi jak stewia czy ksylitol, może znacznie pomóc w utrzymaniu prawidłowej wagi i cieszenia się lepszym zdrowiem.