Jajka na miękko i jaja na twardo są pysznym elementem naszych śniadań i kolacji. Jak jednak ugotować je tak, aby były idealne? To nic trudnego!
Czy jajka są zdrowe?
Jajka (z łac. ovum) zawierają w sobie wiele składników odżywczych, takich jak witaminy i minerały. Jednak jaja są cenione przede wszystkim ze względu na białko, które jest niezbędne dla budowy i utrzymania tkanki mięśniowej oraz do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Jajka są również dobrym źródłem witamin A, D, E, B2, B12 i K, kwasu foliowego, żelaza, fosforu i selenu. Dodatkowo jajka zawierają luteinę, cholinę oraz zeaksantynę.
Jedzone w odpowiednich ilościach (najlepiej maksymalnie 1 jajko dziennie przy codziennym spożyciu) są nieodzownym elementem zdrowej, zbilansowanej diety. Jednakże należy pamiętać, że w szczególności żółtko jest źródłem cholesterolu pokarmowego. Zalecenie dzienne spożycie cholesterolu to nie więcej niż 300 mg. Jedno jajko zawiera go aż ok. 186 mg! Dlatego tak ważne jest, aby kontrolować ilość jajek jedzonych w ciągu dnia, szczególnie jeśli borykamy się z podwyższonym ryzykiem chorób serca.
Dodatkowo jaja zawierają nasycone kwasy tłuszczowe, których raczej powinniśmy unikać. Warto pamiętać, że jajka są jednym z produktów, które mogą być zanieczyszczone salmonellą, dlatego ważne jest kupowanie ich z certyfikowanych źródeł (takie znajdziecie na www.barbora.pl) i dokładne mycie. A najlepiej – gotowanie jaj na twardo ;)

Jak ugotować jajko na twardo?
Przede wszystkim upewnij się, że skorupka jajka nie jest pęknięta ani stłuczona. Jeśli jaja trzymasz w lodówce, wyjmij je z niej po to, by nabrały pokojowej temperatury. Następnie wypełnij garnek zimną wodą i dodaj dużą szczyptę soli. Delikatnie, najlepiej przy pomocy łyżki, umieść jajko na dnie garnka. Jajko gotuj na średniej mocy palnika przez 8-10 minut od momentu, gdy woda zacznie się gotować. Ostrożnie wyjmij jajko i umieść je w miseczce z zimną wodą lub obierz je ze skorupki tuż pod strużką zimnej wody.
W skrócie, aby ugotować idealne jajko na twardo, należy:
- Włożyć jajka do garnka i zalać je wodą. Wody powinno być na tyle dużo, by przykryła jajka na ok. 1 cm.
- Zagotować wodę do wrzenia.
- Od momentu wrzenia, trzymać jajka w wodzie przez ok. 8-10 minut.
- Wyjąć jajka z wody i na kilka sekund zanurzyć je w zimnej wodzie, by przestały się gotować w środku.
- Ostrożnie obrać jajko - najlepiej robić to pod strużką zimnej wody.

Jak ugotować jajka na miękko, aby były idealne?
Idealne jajko na miękko ma równomiernie ścięte białko i płynno-kremową konsystencję żółtka. Osiągnięcie takiego efektu nie jest trudne, jednak wymaga nieco wiedzy. Przede wszystkim zadbajmy o to, by jaja miały temperaturę pokojową i posegregowane były według wielkości. Dlaczego? Im mniejsze jajko, tym szybciej będzie się gotować!
Jajka na miękko gotujemy w odpowiednio dużym garnku. Najpierw zagotowujemy wodę tak, by wrzała, a następnie umyte jajka o pokojowej temperaturze delikatnie wkładamy na dno. Najlepiej robić to łyżką, do tego powolnym ruchem. Dzięki temu minimalizujemy ryzyko ich pęknięcia.
Jajka w rozmiarze „S“, czyli takie, które mają do 5 cm, gotujemy przez 3,5 minuty. Jajka średnie, czyli „M“ o długości ok. 6 cm gotujemy przez 4,5 minuty, a te większe, w rozmiarze „L“, gotujemy przez 5,5 minuty.
Po włożeniu jaj do wody pamiętajmy, by ustawić średnią moc palnika. Dzięki temu nie będą podskakiwać, a co za tym idzie – obijać się o siebie i pękać. Gdy zobaczymy, że to już czas, odlewamy wodę, uzupełniając ją zimną wodą z kranu.
Jak gotować jajka na miękko?
Aby ugotować jajko na miękko, należy:
- Włożyć jajko do garnka i zalać je wodą tak, aby przykryło je ona około 1 cm.
- Doprowadzić wodę do wrzenia.
- Gdy woda zacznie wrzeć, zacząć odliczać czas (zobacz jak długo w zależności od rozmiaru jajka powyżej).
- Po odliczeniu czasu, wyjąć jajko z wody i zanurzyć je na kilka sekund w zimnej wodzie, aby zatrzymać proces gotowania.
- Ostrożnie obrać jajko, a następnie podawać.

Dlaczego skorupka jajka pęka podczas gotowania?
Jajko pęka podczas gotowania z kilku powodów. Może to być powodowane po prostu zbyt wysoką temperaturą wody. Woda w garnku paruje wtedy szybciej, niż jajko się gotuje, co tworzy dużą różnicę temperatur. Jajko pęka także wtedy, gdy wprost z zimnej lodówki wrzucamy je do gorącej wody. To duży błąd!
Pękanie skorupki jajka może być spowodowane jego kondycja i wiekiem. Starsze jajka mają bardziej osłabiona skorupkę. Słaba czy już lekko pęknięta skorupka to wręcz gwarant pęknięcia jajka podczas gotowania.
Aby zminimalizować ryzyko pęknięcia jajka podczas gotowania, należy przed zagotowaniem trzymać jajka w temperaturze pokojowej. Pamiętajmy o tym, by gotować je na średnim ogniu i nie przesadzać z czasem gotowania. Jajka należy dokładnie umyć przed użyciem i sprawdzić, czy skorupka nie jest nadpęknięta. Wybierajmy zawsze świeże jaja.
Czemu żółtko jajka jest szare?
Jeśli wokół żółtka pojawia się szarawa obwódka, która jest bardziej krucha, to znak, że po prostu gotowaliśmy jajka zbyt długo. Są one nadal jadalne i smaczne, jednak utraciły swój „idealny” wygląd.